Een potentiële klant, dacht ik, belde mij op en vroeg of ik specialist was in Burn out zaken. Met enige reserve vroeg ik wat hij onder specialist verstond. Daar kreeg ik geen antwoord op. Vervolgens vroeg hij; “bent u soms een ervaringsdeskundige?” Ik gaf aan dat ik een wandelcoach ben die zich onder andere heeft verdiept en geschoold in stress en burn out. Dat ik daarnaast zelf 15 jaar geleden tegen een fikse burn out aanliep heeft zeker een rol gespeeld bij die keuze om nu andere mensen handreikingen te doen die in zo’n situatie zitten .
Niet meer in mijn vocabulaire.
Noem mij a.u.b. géén ervaringsdeskundige. Ervaringsdeskundige. Het woord alleen al. Ik gruwel er van. Verschrikkelijk. Het zegt ook niks. Het komt niet meer voor in mijn vocabulaire.
De inmiddels niet meer potentiële klant gaf mij een iets vervelend gevoel toen hij mij op een denigrerende toon ervaringsdeskundige noemde. Hij gaf mij verder geen ruimte om te reageren.
Nu heb ik geleerd, door de jaren heen, dat ik mensen met dat soort opmerkingen naast mij neer kan leggen. Het lukt mij aardig moet ik zeggen. Het goeie is zelfs dat ik mijn tekst op de site iets heb aangepast zodat het nóg beter bij de kern komt.
Gelukkig niet weer de “Oude ik”
Na mijn burn out in 2005/2006 waar ik toch wel enige jaren zoet mee ben geweest, heb ik er weinig over gesproken. Ik wilde er ook niet mee geassocieerd worden. Ik wilde weer gewoon meedoen in de samenleving zonder die sticker. Alhoewel ik gelukkig niet weer de “oude ik” ben geworden, dat zou niet goed zijn, heb ik er door veel studie en zelfkennis veel voordeel uit kunnen halen, maar ook heb ik er jarenlang, tot op de dag van vandaag, nog vervelende naweeën van. Ik heb geleerd daar goed mee om te gaan.
Opleiding
Tijdens de wandelcoach opleiding bij Hilde Backus kreeg ik een specialisatie aangeboden over stress & burn out. Dit was een enorme verrijking. Er vielen kwartjes die deskundigen tijdens mij ziekte proces in 2005/2006 en daarna niet hebben kunnen bereiken. Ik kan achteraf zelfs stellen dat deskundigen regelmatig op de verkeerde weg zaten. De deskundigen, psychiaters en psychologen, deden uiteraard hun stinkende best en hebben mij ook goede dingen laten inzien maar zaten in mijn ogen toch te vast aan bepaalde regels en protocollen. Dit is geen verwijt, maar een vaststelling. Dat vond ik toen en dat vind ik nu.
Tijdens de verdiepingsdagen werden de nieuwste inzichten en wetenschappen zorgvuldig door trainster Oda Salomons gepresenteerd. In combinatie met oefeningen in de natuur werden het kant en klare brokken die door iedere deelnemer met veel respect en nieuwsgierigheid werden ontvangen. Eindelijk werd voor mij de complexiteit van een burn out in een prachtige eenvoud uiteengezet en zag ik waar het bij mij destijds fout was gelopen. Dat was eigenlijk niet heel erg moeilijk. Het thema van de verdiepingsdagen was; Burn out, Hoe kom je er in en hoe kom je er uit.
In 6 duidelijke stappen werd het gehele proces,inclusief begeleiden van toekomstige coachees, helemaal inzichtelijk. Hier heeft mijn ervaring dat ik burn out werd wel veel voordeel opgeleverd.
In die zin heb ik geen hekel aan de term ervaring, wel aan het woord deskundige, wat er dan in bovenstaande geval achteraan wordt geplakt. Nu durf ik te stellen dat ik andere mensen die tegen een burn out aanzitten of burn out zijn, veel kan bieden. Wil je er meer over weten, neem gerust contact op.
Hoog sensitief of Highly Sensitive, het kán mede oorzaak zijn van burn out.
Waar ik wél, door de jaren heen, ben achter gekomen, mede door studie en consulten bij deskundigen dat hoog sensitiviteit bij mij één van de grootste factor is geweest die heeft geleid tot mijn burn out destijds.
Hoog sensitief of Highly Sensitive, het kán mede oorzaak zijn van burn out.
Wat is dat dan, hoog sensitief?
Hoog sensitiviteit is geen beperking, noch een zuil om je achter te verstoppen, maar een kenmerk dat je persoonlijk kleurt. Op welke manier? Dat heb je zelf in de hand.
Hoog sensitiviteit is een aangeboren persoonlijkheidskenmerk. Anders dan bij hoog gevoeligheid ( deze termen worden onterecht door elkaar gebruikt ) Hoog gevoeligheid kan wel een gevolg zijn van hoog sensitief.
Het draait bij hoog sensitief niet om de emoties maar om het grotere aantal prikkels dat via de zintuigen binnenkomt in de hersenen. Deze worden anders en vooral dieper verwerkt waardoor subtiele details eerder binnenkomen. Zo kan het feilloos aanvoelen hoe een ander zich voelt een relatie ten goede komen maar ook veel energie kosten. Het is een eigenschap die net als elke ander eigenschap positieve en negatieve kanten kent.
Het is heel belangrijk als hsp ‘er dat je je leefstijl wat kunt aanpassen door bijvoorbeeld vaker rust in te bouwen. Zowel in privé als in je werkkring. Vaak weten mensen niet dat ze deze eigenschap bezitten maar wel dat er iets is dat anders werkt. In de mate waarin je hoog sensitief bent zit verschil. Je kan nl ook matig-hoog-sensitief zijn. Als je jezelf niet goed genoeg kent loop je de kans dat deze eigenschap, i.c.m. met andere persoonlijkheids eigenschappen, er voor zorgt dat je vast loopt.
Stoornis?
Burn out is zo’n voorbeeld van vastlopen. Vroeger, 15 a 20 jaar terug, werden de kreten burn out en hoog sensitiviteit nog niet erkend en zeker niet met elkaar in verband gebracht. Sommige psychologen en of psychiaters maakten in hun rapport dan ook vaak een fout door hoog sensitief als een persoonlijkheids-stoornis aan te merken. Het is absoluut geen stoornis. Daarom is het belangrijk dat je weet of je hoog sensitief bent of niet.
En neem als hspér niet zomaar medicijnen als antidepressiva , alleen als het echt niet anders kan, want veel medicijnen werken bij hoog sensitieve mensen anders, averechts. Ik snap als geen ander, dat je als je burn out bent en niet zo stabiel, dat je al snel luistert naar de “deskundige”. Maar ook de deskundige heeft het niet altijd bij het rechte eind.
Blijf als hspér alert
Een goede diagnose stellen is moeilijk. Sommige kenmerken van burn out lijken verdomd veel op een depressie. En bij een depressie ( manisch of niet) kan je niet zonder medicijnen. Bij hoog sensitieve mensen werkt het brein anders op dat vlak en kunnen medicijnen daardoor geheel andere uitwerkingen hebben. Gelukkig zijn de inzichten door de tijd veranderd, zo niet verbeterd.
Blijf dus als hsp ér alert. Zorg dat je jezelf goed kent en weet wat je voelt. ( Bijna 1 miljoen mensen in Nederland heeft stress of burn out verschijnselen en ongeveer 2 miljoen mensen slikken in mindere of meerdere mate antidepressiva of gelijke middelen).
Bovenstaande is deels gebaseerd op persoonlijke ervaringen, studie en ervaringen van anderen.
Hoogsensitief magisch?
Ik ben mij ervan bewust dat ik nu iets van het magische en mysterieuze , dat het woord “ highly sensitive “ bij veel mensen oproept, heb afgekaapt. Soms straalt er iets van superioriteit vanaf, zo van; ik voel meer dan jij en ben dus beter. Hoog sensitiviteit is gewoon één van iemands eigenschappen en heeft net als andere eigenschappen voor- en nadelen . Zo simpel is het. Als rasechte Achterhoeker mag ik het toch wel zo nuchter brengen, denk ik.
(Delen van bovenstaande tekst zijn afkomstig van Klinisch psycholoog / hsp-expert Elke van Hoof , Tom Falkenstein, psychotherapeut en Elaine N. Aron psychotherapeute en universitair docent psychologie)